Wetgeving voor het betalingsverkeer (PSD2)
De Payment Services Directive 2 (PSD2) is een Europese richtlijn over betaaldienstverlening. PSD2 vervangt de Richtlijn Betaaldiensten uit 2007 (PSD1).
Betaalinitiatiediensten en rekeninginformatiediensten
PSD2 introduceert twee nieuwe betaaldiensten: betaalinitiatiediensten en rekeninginformatiediensten. Rekeninghouders van een betaalrekening die online raadpleegbaar is hebben het recht om gebruik te maken van deze diensten.
Betaalinitiatiedienstverleners kunnen met toestemming van een rekeninghouder de opdracht geven een betalingstransactie uit te voeren vanaf zijn rekening. Rekeninginformatiedienstverleners kunnen met toestemming van een rekeninghouder toegang krijgen tot zijn betaalgegevens. Deze betaalgegevens kunnen rekeninginformatiedienstverleners ordenen waardoor een rekeninghouder beter inzicht krijgt in zijn betaalgegevens.
Biedt u ook financiële diensten aan? Daarvoor is een aparte vergunning nodig
Betaaldienstverleners die naast of in het verlengde van een betaaldienst ook financiële diensten (willen) verrichten, zoals bemiddeling in of advies over financiële producten, moeten naast de vergunning voor de betaaldiensten beschikken over een vergunning voor het verlenen van de aanvullende financiële diensten. De AFM houdt toezicht op adviseurs en bemiddelaars en verleent vergunningen aan ondernemingen die deze diensten aanbieden.
Doelstellingen PSD2
PSD2 kent vijf doelstellingen:
• bevordering concurrentie op de Europese betaalmarkt
• innovaties in het betalingsverkeer mogelijk maken
• bescherming deelnemers aan het betalingsverkeer
• veiligheid van het betalingsverkeer vergroten
• bijdragen aan één Europese betaalmarkt.
Reikwijdte en implementatie van de wet
PSD2 is van toepassing op betaaldiensten die worden aangeboden in de Europese Unie (EU). Ook betalingstransacties waarbij slechts één van de betrokken betaaldienstverleners in de EU is gevestigd vallen voor een deel onder de reikwijdte van PSD2, voor zover de betalingstransactie binnen de EU plaatsvindt. PSD2 is van toepassing op betaaltransacties in alle valuta.
In Nederland wordt de richtlijn opgenomen in de Wet op het financieel toezicht, in het Burgerlijk Wetboek (Boek 7, Titel 7B), het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft, het Besluit prudentiële regels Wft en het Besluit Markttoegang financiële ondernemingen Wft.
PSD2 regelt:
• de rechten en plichten van partijen die betaaldiensten aanbieden of afnemen: consumenten, ondernemingen en betaaldienstverleners
• de voorwaarden voor de uitvoering van betalingstransacties, de toegang tot betaalrekeningen door derde partijen en de informatie die de gebruiker daarover moet krijgen
• de vereisten waaraan moet worden voldaan om een vergunning te verkrijgen voor het verlenen van betaaldiensten
• het doorlopend toezicht op betaaldienstverleners.
Toezicht op betaaldienstverleners
Het toezicht op betaaldienstverleners in Nederland is verdeeld over een aantal toezichthouders.
• De AFM houdt onder meer toezicht op de informatieverstrekking van betaaldienstverleners, de inrichting van klachtenprocedures en het recht van rekeninghouders om gebruik te maken van rekeninginformatiediensten en betaalinitiatiediensten.
• De Nederlandsche Bank (DNB) verleent vergunningen aan betaaldienstverleners. Verder ziet DNB toe op onder meer de financiële positie van betaaldienstverleners, de toegang tot betaalrekeningen, de beheersing van risico’s en de authenticatie (de wijze waarop je jezelf kenbaar maakt aan de bank en toestemming geeft voor de toegang tot de betaalrekening).
• De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) houdt toezicht op de bescherming van de privacy van mensen. Daarbij kijkt de AP naar de eisen in de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) en naar de eisen die zijn opgenomen in PSD2.
• De Autoriteit Consument en Markt (ACM) is bij PSD2 verantwoordelijk voor de toegang tot betaalsystemen en betaalrekeningdiensten van betaalinstellingen. De ACM houdt ook toezicht op het berekenen van toeslagen voor het gebruik van een betaalmiddel (“surcharging”). Daarnaast houdt de ACM toezicht op de naleving van de mededingingsregels.
De toezichthouders werken onderling met elkaar samen om goed toezicht te houden op betaaldienstverleners die actief zijn op de Nederlandse markt.
Meldingsplicht vermoeden fraude
Als betaaldienstverlener bent u verplicht om niet-toegestane betalingstransacties te herstellen.
Welke rekeningen vallen onder PSD2
Wanneer valt een betaalrekening wel of juist niet onder de PSD2-richtlijn?Veelgestelde vragen over PSD2
Waar houdt de AFM toezicht op bij betaaldienstverleners?
Betaaldienstverleners zijn financiële ondernemingen die onder het toezicht van de AFM vallen. De gedragsregels waar de AFM toezicht op houdt zijn vastgelegd in Deel 4 van de Wet op het financieel toezicht, in het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen en in Titel 7B van Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek. Een belangrijke taak van de AFM is het toezicht op de kwaliteit van de informatieverstrekking van betaaldienstverleners. Ook houdt de AFM toezicht op de inrichting van klachtenprocedures en het recht op de toegang tot betaalinitiatiediensten en rekeninginformatiediensten. Bij het toezicht van de AFM staat de zorgvuldige behandeling van klanten centraal.
Moet u uw klanten informeren over PSD2?
Betaaldienstverleners moeten elke verandering in de overeenkomst met een betaaldienstgebruiker kenbaar maken aan de gecontracteerde, uiterlijk twee maanden vóór de ingangsdatum van de verandering. Dit geldt ook voor wijzigingen in eerder aan de betaaldienstgebruiker verstrekte informatie en/of voorwaarden. Veranderingen als gevolg van PSD2-regelgeving moeten dan ook worden gemeld aan de gecontracteerde.
Wie houdt toezicht op buitenlandse betaaldienstverleners?
Een betaaldienstverlener die een vergunning heeft verkregen in een andere EU-lidstaat staat onder het toezicht van de toezichthouder(s) in dat land. Deze buitenlandse betaaldienstverlener kan na het doorlopen van een notificatieprocedure ook in andere EU-lidstaten betaaldiensten aanbieden, waaronder in Nederland. De toezichthouder in het land waar de vergunning is verleend blijft verantwoordelijk voor het toezicht op deze ondernemingen. Wanneer een Nederlandse toezichthouder, bijvoorbeeld DNB of de AFM, een probleem signaleert bij een buitenlandse betaaldienstverlener, informeert zij de buitenlandse toezichthouder en dringt eventueel aan op een interventie van de toezichthouder.
Worden spaarrekeningen met een tegenrekening als betaalrekeningen in de zin van PSD2 gezien?
Spaarrekeningen met één of meer vaste tegenrekeningen vallen volgens de Europese Commissie niet onder PSD2. DNB en de AFM zullen dit standpunt volgen. Lees het volledige antwoord van AFM en De Nederlandsche Bank (DNB) op deze vraag in een pdf.