Meldingsplicht marktmisbruik

Marktexploitanten van gereglementeerde markten, beleggingsondernemingen die een handelsplatform exploiteren en (rechts)personen die beroepshalve transacties met betrekking tot financiële instrumenten tot stand brengen of uitvoeren, zijn verplicht om een redelijk vermoeden van marktmisbruik zo snel mogelijk aan de AFM te melden.

Wat is marktmisbruik?

De Europese Verordening marktmisbruik (Market Abuse Regulation, MAR) is van toepassing in Nederland. De MAR is gericht op het verbeteren van de integriteit van de financiële markten en de bescherming van beleggers. Iedere onwettige gedraging is verboden op financiële markten. Het begrip marktmisbruik omvat onder andere handel met voorwetenschap, wederrechtelijke mededeling van voorwetenschap en informatie- en marktmanipulatie.

Dergelijke gedragingen zijn een belemmering voor volledige en reële markttransparantie die voor alle marktdeelnemers op financiële markten een eerste vereiste zijn om handelstransacties te kunnen verrichten.

De AFM verwacht van meldingsplichtigen dat zij per geval beoordelen of er sprake is van een redelijk vermoeden van marktmisbruik. Mocht dit het geval zijn dan moet de meldingsplichtige dit direct bij de AFM te melden.

Hoewel orders en/of transacties op zichzelf niet verdacht hoeven te lijken kan het zo zijn, dat ze in het licht van latere gebeurtenissen of informatie wel een redelijk vermoeden van marktmisbruik opleveren. In dergelijke gevallen moeten al deze orders en/of transacties zo snel mogelijk gemeld worden aan de AFM met een rechtvaardiging waarom de melding later is gedaan.

Wie moet vermoedens van marktmisbruik melden?

De verordening marktmisbruik vereist dat marktexploitanten en beleggingsondernemingen die een handelsplatform exploiteren doeltreffende regelingen, systemen en procedures instellen en onderhouden die gericht zijn op de preventie en opsporing van (poging tot) marktmanipulatie en handel met voorwetenschap. Ook vereist de verordening dat de marktexploitant of beleggingsonderneming de bevoegde autoriteit – in Nederland de AFM – onverwijld in kennis stelt van orders en transacties en annuleringen of wijzigingen daarvan, die als (pogingen tot) marktmanipulatie of handel met voorwetenschap zouden kunnen worden aangemerkt. Deze melding wordt de Suspicious Transaction and Order Report (STOR) genoemd.

Hiernaast geldt dat iedere (rechts)persoon die beroepshalve transacties met betrekking tot financiële instrumenten tot stand brengt of uitvoert doeltreffende regelingen, systemen en procedures moet instellen en moet onderhouden voor de opsporing en de melding van verdachte orders en transacties. Wanneer die persoon een redelijk vermoeden heeft dat een order of transactie met betrekking tot een financieel instrument al dan niet op een handelsplatform geplaatst of uitgevoerd, mogelijk (een poging tot) handel met voorwetenschap of marktmanipulatie inhoudt, moet hij de AFM daarvan onverwijld in kennis stellen. Dit geldt voor personen die beroepshalve transacties tot stand brengen of uitvoeren en die geregistreerd zijn in Nederland of waarvan het hoofdkantoor in Nederland is gevestigd.

Waar het vermoeden van marktmisbruik ontstaat vanwege een order en/of transactie verricht via een bijkantoor van een Nederlandse onderneming in een andere Europese lidstaat, meldt de betreffende onderneming dit vermoeden aan de toezichthouder van de lidstaat waar het bijkantoor zich bevindt. Ook wanneer u niet wettelijk verplicht bent om marktmisbruik te melden, ontvangen wij toch graag uw melding, als een redelijk vermoeden bestaat dat een order of transactie mogelijk handel met voorwetenschap, marktmanipulatie of een poging daartoe inhoudt.

Ook wanneer u niet wettelijk verplicht bent om marktmisbruik te melden, ontvangen wij toch graag uw melding, als een redelijk vermoeden bestaat dat een order of transactie mogelijk handel met voorwetenschap, marktmanipulatie of een poging daartoe inhoudt.

Hoe kunt u vermoedens van marktmisbruik melden?

Een STOR (verplichte melding) kunt u melden via het beveiligde AFM Portaal.

Vrijwillige meldingen kunnen gestuurd worden naar stordesk@afm.nl

Uw melding wordt altijd vertrouwelijk behandeld. U ontvangt na het versturen van de STOR een bevestiging per e-mail. Na ontvangst van het formulier neemt de AFM eventueel contact met u op om de gegevens te verifiëren. Een melding van een vermoeden van marktmisbruik kan leiden tot het starten van een onderzoek door de AFM.

Wat moet u melden in een STOR?

Een STOR moet duidelijk worden gepresenteerd en moet accurate informatie bevatten die voldoende is om de AFM in staat te stellen het vermoeden van marktmisbruik snel te beoordelen en waar nodig een nader onderzoek te openen. De STOR bevat een vast template. Zie de bijlage van gedelegeerde verordening 2016/957, en deze moet correct en zo volledig mogelijk worden ingevuld.

De AFM vraagt om ook eventuele schriftelijke verslagen en/of opnames van gesprekken tussen de cliënt en de organisatie, die betrekking hebben op de verdachte order(s) of transactie(s), aan de AFM te geven. Ook relevante persberichten en/of andere relevante openbare informatie en/of relevante portefeuillegegevens dienen bij de melding gevoegd te worden. Deze informatie levert een waardevolle bijdrage aan een eventueel onderzoek door de AFM.

Best practices MAR16

Marktexploitanten en beleggingsondernemingen die een handelsplatform exploiteren en iedere (rechts)persoon die beroepshalve transacties in financiële instrumenten tot stand brengt of uitvoert, moeten voldoen aan de verplichting van opsporing en melding van (pogingen tot) marktmanipulatie of handel met voorwetenschap.

Het Meldpunt Marktmisbruik van de AFM voert reguliere gesprekken met verschillende marktpartijen om inzicht te krijgen in hoe de markt omgaat met de uitvoering van artikel 16 MAR – opsporing en melding van (pogingen tot) marktmisbruik. Tijdens de gesprekken verzamelt het Meldpunt ‘best practices’ voor de preventie en opsporing van marktmisbruik.

Geheimhoudingsplicht AFM

De AFM heeft een wettelijk geheimhoudingsplicht die verankerd is in de Wet op het financieel toezicht (Wft). De Wft bepaalt dat alle vertrouwelijke gegevens en inlichtingen die de AFM door haar toezicht heeft verkregen, geheim zijn.

De AFM behandelt elke STOR daarom vertrouwelijk. Er zijn echter enkele uitzonderingen op de geheimhoudingsverplichting, waaruit volgt dat de informatie die de basis van een onderzoek vormt, zoals een melding van een verdachte order en/of transactie, met andere overheidsinstanties kan en soms moet worden gedeeld. Wanneer en welke informatie gedeeld moet of kan worden tussen de AFM en bijvoorbeeld De Nederlandsche Bank of het Openbaar Ministerie, is in convenanten geregeld die hun basis vinden in de Wft.

Toezicht op het melden van marktmisbruik

De AFM kan maatregelen nemen wanneer er verzuimd is om marktmisbruik bij de AFM te melden. Per geval beoordeelt de AFM of en zo ja welke maatregel zij neemt.