Go to content

Rol van de poortwachters

Financiële ondernemingen zijn de eerste verdedigingslinie tegen financieel-economische criminaliteit en spelen daarmee een onmisbare rol in het veilig houden van het financiële stelsel. Financiële instellingen zijn wettelijk verplicht cliëntenonderzoek te doen, ongebruikelijke transacties te melden en gesanctioneerde personen, entiteiten en groepen te weren. 

Toezicht

Het toezicht van de AFM ten aanzien van de Wwft is erop gericht om te voorkomen dat financiële ondernemingen bewust of onbewust betrokken raken bij het witwassen van geld. Ons toezicht op grond van de Sanctiewet betreft de inrichting door financiële ondernemingen van hun bedrijfsvoering voor de naleving van de sanctieregelgeving.

Samen met onder meer De Nederlandsche Bank zijn wij verantwoordelijk voor het toezicht op de naleving van de verplichtingen volgend uit de Wwft en de Sanctiewet. De financiële ondernemingen die onder ons Wwft-toezicht vallen, zijn:
  • beleggingsondernemingen;
  • (beheerders van) beleggingsinstellingen;
  • (beheerders van) instellingen voor collectieve belegging in effecten (icbe's);
  • financieel dienstverleners, voor zover zij bemiddelen bij de totstandkoming van levensverzekeringsovereenkomsten;
  • financieel dienstverleners die gebruik maken van het Nationaal Regime;
  • aanbieders van cryptoactivadiensten met een AFM-vergunning met uitzondering van cryptoadvies-diensten; en
  • bijkantoren in Nederland van voornoemde financiële ondernemingen met zetel buiten Nederland.

De financiële ondernemingen die onder het Sanctiewet-toezicht van de AFM vallen zijn:

  • beleggingsondernemingen;
  • beheerders van beleggingsinstellingen;
  • (beheerders van) instellingen voor collectieve belegging in effecten (icbe's); en
  • aanbieders van cryptoactivadiensten met een AFM-vergunning (uitgezonderd: cryptoadvies-diensten).

    De Regeling Toezicht Sanctiewet verplicht poortwachters maatregelen te treffen ter naleving van de sanctieregelgeving, waaronder de Sanctiewet 1977. Een belangrijke maatregel is het doorlopend screenen van relaties tegen de (inter)nationale sanctielijsten, en in het geval van een 'hit', melding maken bij ons. Daarnaast vormt het inschatten van het risico op overtreding of omzeiling van sancties een essentieel onderdeel van het cliëntenonderzoek en de voortdurende monitoring van zakelijke relaties. Denk daarbij aan de situatie waarin een klant actief is in landen waar internationale sancties gelden. Instellingen moeten aantonen welke maatregelen zij hebben genomen om deze risico’s te beperken. 

Leidraad Wwft en Sw

Ter ondersteuning bij het naleven van de Wwft en de Sanctiewet is hebben wij de Leidraad Wwft en Sanctiewet (pdf, 620 kB) opgesteld. De leidraad biedt praktische handvaten, toelichting en interpretatie van de open normen in deze wetgeving en stelt instellingen in staat hun verplichtingen op een juiste en effectieve manier te kunnen invullen. De leidraad is niet juridisch bindend maar vormt een belangrijk hulpmiddel om te voldoen aan de wettelijke verplichtingen van de Wwft en de Sanctiewet.

Andere (inter)nationale Guidance en hulpbronnen

Er zijn (internationale) bronnen van bijvoorbeeld FATF, AMLA, EBA en de Europese Commissie die financiële ondernemingen kunnen gebruiken bij de naleving van de anti-witwas- en anti-terrorismefinancieringsregelgeving en de sanctieregelgeving. Hieronder staan een aantal niet-limitatieve voorbeelden:

EBA-richtsnoeren

FATF

 

Relevante informatie in het kader van de risk assessment

Deze lijst is niet limitatief en wordt regelmatig aangevuld. Wij gaan ervan uit dat financiële ondernemingen deze bronnen meenemen in de implementatie en toepassing van hun Wwft-Sanctiewet beleid, processen, procedures en maatregelen om de door hen geïdentificeerde risico’s te beperken en effectief te beheersen.