FSC: Waakzaamheid geboden door geopolitieke spanningen en digitale afhankelijkheid
De financiële stabiliteit blijft onder druk staan door aanhoudende geopolitieke spanningen, structurele economische kwetsbaarheden en internationale afhankelijkheden. Dat constateerde het Financieel Stabiliteitscomité (FSC) tijdens haar vergadering van 9 juli 2025. Het FSC concludeerde daarnaast dat de verwevenheid met de Verenigde Staten veel economische voordelen biedt, maar ook de gevoeligheid voor externe schokken vergroot. Ten slotte besprak het FSC de opvolging van aanbevelingen uit het IMF Financial Sector Assessment Program (FSAP), waaronder versterking van de governance rond hypothecaire leennormen.
Actuele ontwikkelingen en risico’s financiële stabiliteit
De Nederlandse economie groeit gematigd in de eerste helft van 2025. Tegelijkertijd blijft de economische omgeving kwetsbaar door onder meer geopolitieke spanningen en onzekerheid over de wereldhandel. De inflatie in Nederland daalt langzaam richting 2%, maar blijft vooralsnog hoger dan in het eurogebied en gevoelig voor geopolitieke ontwikkelingen, zoals handelstarieven en de verhoogde volatiliteit van energieprijzen.Financiële markten tonen zich de laatste maanden veerkrachtig, ondanks de verhoogde volatiliteit en onzekerheid. De hoge waarderingen van vooral aandelen vergroten echter het risico op abrupte koerscorrecties. Nederlandse financiële instellingen beschikken niettemin over stevige buffers en hebben tot dusver schokken goed kunnen opvangen. Robuust risicomanagement en scenario-analyses zijn belangrijk voor financiële instellingen om voorbereid te zijn op geopolitieke ontwikkelingen, in het bijzonder op kwetsbaarheden die niet in historische data of modellen zitten.
Het FSC ziet daarnaast langetermijnrisico’s in de beperkte productiviteitsgroei, arbeidsmarktkrapte, vergrijzing en schuldhoudbaarheid. Dit betekent onder meer dat de Europese interne markt versterkt moet worden. Daarbij is de Europese spaar- en investeringsunie een belangrijke stap om de financiering van met name innovatieve bedrijven te versterken en daarmee de concurrentiekracht. Ook regelgeving in de financiële sector kan eenvoudiger, mits dit niet ten koste gaat van de weerbaarheid. Schuldhoudbaarheid blijft een aandachtspunt voor met name Europese overheden en de hoge schuldniveaus vergroten de gevoeligheid voor rentestijgingen. De stijgende Europese defensie-uitgaven leggen extra druk op de begrotingsruimte en een structurele inpassing van deze uitgaven in de begroting is noodzakelijk.
Het belang van digitale en operationele weerbaarheid is in de huidige omgeving toegenomen. Het FSC zal hier in haar volgende vergadering specifiek aandacht aan besteden.
Verwevenheden met de Verenigde Staten
De Nederlandse economie is sterk verbonden met die van de VS via handel, investeringen, technologie en financiële infrastructuur. Deze relaties leveren economische voordelen op, maar vergroten ook de afhankelijkheid. Daarbij is de Amerikaanse dollar internationaal dominant en kan de oplopende Amerikaanse staatsschuld gevolgen hebben voor de stabiliteit van het mondiale financiële stelsel. Strategische diversificatie van handelsrelaties en versterking van de Europese interne markt kunnen zowel kwetsbaarheden verminderen als de concurrentiekracht en groei bevorderen. Ook op technologisch gebied kunnen Europese initiatieven zoals het European Payments Initiative en de DORA-verordening bijdragen aan weerbaarheid en strategische autonomie. Het FSC pleit voor versnelling van deze ontwikkeling en samenwerking tussen publieke en private partijen. Tegelijkertijd blijft ook internationale samenwerking op financieel en economisch terrein essentieel.Opvolging van de IMF FSAP-aanbevelingen
Bij de opvolging van aanbevelingen uit het IMF Financial Sector Assessment Program heeft de governance rond hypothecaire leennormen speciale aandacht. Het FSC verwelkomt het voorstel om AFM en DNB een grotere rol te geven in het monitoren van de effecten van leennormen op financiële stabiliteit. Deze stappen versterken de aanbevolen integratie van financiële stabiliteitsoverwegingen in het woningmarktbeleid. Voor een goede monitoring van financiële stabiliteitsrisico’s op de woningmarkt is het noodzakelijk dat DNB en AFM gedetailleerde data over woninghypotheken kunnen ontvangen en gebruiken.Volgende vergadering
De eerstvolgende vergadering van het FSC vindt plaats op 12 november 2025.In het Financieel Stabiliteitscomité spreken vertegenwoordigers van de Autoriteit Financiële Markten, De Nederlandsche Bank en het ministerie van Financiën over ontwikkelingen op het gebied van de stabiliteit van het Nederlandse financiële stelsel. Het Centraal Planbureau neemt als externe deskundige deel aan de vergaderingen. De President van DNB is voorzitter van het FSC. Een vertegenwoordiger van het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening nam deel aan de bespreking over de opvolging van de IMF FSAP-aanbevelingen.
Contact bij dit artikel
Wilt u het laatste nieuws van de AFM ontvangen?
Schrijft u zich dan in voor onze nieuwsbrief, dan houden wij u op de hoogte.