Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft)

Onder correspondentrelaties worden betrekkingen tussen instellingen onderling beschouwd die zijn aangegaan voor bijvoorbeeld diensten als contantenbeheer, geldovermakingen, transitrekeningen, valutawisseldiensten, en effectentransacties (artikel 1, eerste lid Wwft). Artikel 8, vierde lid Wwft bepaalt dat indien een dergelijke relatie wordt aangegaan met een andere instelling dan moet, indien deze niet in de EU gevestigd is, er voldoende informatie over die andere instelling worden verzameld om een volledig beeld te krijgen van de aard van haar bedrijfsactiviteiten, en op basis van openbaar beschikbare informatie moet worden beoordeeld wat de reputatie van die instelling is en de kwaliteit van het toezicht dat op die instelling wordt uitgeoefend. Ook moeten de procedures en maatregelen ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme van de andere instelling worden beoordeeld en moeten de verantwoordelijkheden van de beide ondernemingen worden vastgelegd.

Indien het een nieuwe correspondentrelatie betreft wordt op grond van artikel 8, vierde lid, sub c Wwft de beslissing tot het aangaan van die relatie genomen of goedgekeurd door het hoger leidinggevend personeel. Het hoger leidinggevend personeel betreft de dagelijks beleidsbepalers, alsmede de leidinggevenden direct onder het niveau van de dagelijks beleidsbepalers die beslissingen kunnen nemen over de blootstelling van een instelling aan bepaalde risico’s, waaronder de risico’s op witwassen en het financieren van terrorisme.

Dit verscherpte cliëntenonderzoek kan risicogebaseerd worden uitgevoerd, hetgeen betekent dat de intensiteit van de maatregelen kan worden afgestemd op het risico van de betreffende correspondentrelatie.

Het cliëntenonderzoek kan niet achterwege worden gelaten, ook niet in geval van laagrisicocliënten. Anders dan voorheen het geval was zijn in de huidige Wwft geen specifieke typen cliënten aangewezen waarbij met een vereenvoudigd cliëntenonderzoek kan worden volstaan. Een instelling zal steeds van geval tot geval voorafgaand aan het aangaan van een zakelijke relatie of transactie moeten beoordelen of sprake is van een laag risico (artikel 6 Wwft). Wanneer sprake is van een bewezen laag risico kan volstaan worden met vereenvoudigde cliëntenonderzoeksmaatregelen. Hierbij moet een instelling in ieder geval rekening houden met de niet-limitatieve lijst van risicofactoren in bijlage II van de vierde anti-witwasrichtlijn. In deze bijlage wordt bijvoorbeeld verwezen naar overheden of overheidsbedrijven of levensverzekeringspolissen met een lage premie.

In bepaalde specifieke gevallen kan een persoon of de personen behorend tot het hoger leidinggevend personeel worden genoteerd als UBO(s) (de 'Pseudo-UBO'). Bijvoorbeeld als er op grond van aandelen, stemrecht of eigendom geen UBO te achterhalen is. Dit geldt ook voor beursgenoteerde ondernemingen. Deze regeling garandeert dat voor iedere rechtspersoon een UBO kan worden geregistreerd. Het aanwijzen van het hoger leidinggevend personeel is een uiterste terugvaloptie en kan alleen na uitputting van alle mogelijke middelen om de UBO te achterhalen en op voorwaarde dat er geen gronden voor verdenking bestaan, dan wel als er enige twijfel bestaat of de UBO inderdaad de uiteindelijke eigenaar is of zeggenschap heeft.

Voor de toepassing van het begrip moet onder 'hoger leidinggevend personeel' het statutair bestuur van de cliënt worden verstaan.

Op basis van artikel 5, tweede lid Wwft moet een zakelijke relatie worden beëindigd wanneer de instelling niet aan de vereisten van het cliëntenonderzoek kan voldoen. Als er al een zakelijke relatie met de cliënt bestaat, maar niet aan het cliëntenonderzoek kan worden voldaan, moet de zakelijke relatie ook worden beëindigd.

Ook zal er een melding aan de FIU-Nederland moeten worden gedaan indien het cliëntenonderzoek niet leidt tot het bedoelde resultaat of de zakelijke relatie wordt beëindigd, en er tevens indicaties zijn dat de desbetreffende cliënt betrokken is bij witwassen of financieren van terrorisme (artikel 16, vierde lid Wwft).