Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft)

1. Het vereenvoudigd cliëntenonderzoek. Bij het vereenvoudigd cliëntenonderzoek is er sprake van cliënten bij wie een laag risico bestaat op witwassen en financieren van terrorisme. Hierbij dient een instelling in ieder geval rekening te houden met de niet-limitatieve lijst van risicofactoren in bijlage II van de vierde anti-witwasrichtlijn. In deze bijlage wordt bijvoorbeeld verwezen naar overheden of overheidsbedrijven of levensverzekeringspolissen met een lage premie.
   
   
   
2. Het ‘standaard’ cliëntenonderzoek. Het cliëntenonderzoek stelt de instelling in staat om:
   
   • de cliënt te identificeren
   • diens identiteit te verifiëren
   • de uiteindelijke belanghebbende te identificeren en diens identiteit te verifiëren
   • doel en beoogde aard van de zakelijke relatie vast te stellen
   • de zakelijke relatie en zijn transacties te monitoren, eventueel onderzoek naar de bron van de middelen die bij de relatie of de transactie gebruikt worden
   • vast te stellen of de natuurlijke persoon die de cliënt vertegenwoordigt daartoe bevoegd is en deze persoon te identificeren en diens identiteit te verifiëren.
   
   
   
3. Het verscherpt cliëntenonderzoek. Een verscherpt cliëntenonderzoek dient te worden verricht indien een zakelijke relatie of transactie naar haar aard een hoger risico vertegenwoordigt. De wetgever heeft in artikel 8 Wwft de volgende gevallen benoemd waarin altijd sprake is van een hoger risico:
   
   • Het betreft een zakelijke relatie of transactie met een hoger risico op witwassen of financieren van terrorisme.
   • De cliënt - of de UBO van de cliënt – is woonachtig of gevestigd, dan wel heeft zijn zetel, in een staat die door de Europese Commissie is aangewezen als een hoog risico-staat.
   • De cliënt - of de UBO van de cliënt - is een politically-exposed person (PEP). Het begrip PEP beperkt zich niet langer tot buitenlandse PEP’s: ook binnenlandse PEP’s vallen nu onder dit begrip.
   • In het geval van een correspondentrelatie. Onder correspondentrelaties worden betrekkingen tussen instellingen onderling beschouwd die zijn aangegaan voor bijvoorbeeld diensten als contantenbeheer, geldovermakingen, transitrekeningen, valutawisseldiensten, en effectentransacties.

Het bepaalde in artikel 8, tweede lid, Wwft (oud) dat een instelling verscherpte cliëntenonderzoeksmaatregelen moest nemen wanneer een cliënt niet fysiek aanwezig is voor verificatie van diens identiteit, is vervallen. Wel worden in bijlage III bij de vierde anti-witwasrichtlijn ‘zakelijke relaties op afstand of transacties op afstand, zonder sommige garanties, zoals elektronische handtekeningen’ als hoger risico aangeduid. Een instelling houdt in haar risicobeoordeling in ieder geval rekening houden met deze risicofactor.

Een onderneming die in het kader van de meldplicht tot een melding van een ongebruikelijke transactie is overgegaan, is niet aansprakelijk voor schade die een derde dientengevolge lijdt. Tenzij aannemelijk wordt gemaakt dat gelet op alle feiten en omstandigheden in redelijkheid niet tot melding had mogen worden overgegaan.

Om voor een strafrechtelijke vrijwaring van een gemelde transactie als bedoeld in artikel 19 Wwft in aanmerking te komen, is expliciet de voorwaarde dat een melding te goeder trouw is verricht. Daarmee is bedoeld dat de onderneming niet zelf bewust heeft meegewerkt aan de desbetreffende feiten.

In de context van de civielrechtelijke vrijwaring als bedoeld in artikel 20 Wwft is de voorwaarde opgenomen dat gehandeld is in de redelijke veronderstelling dat uitvoering wordt gegeven aan de verplichting tot het (onverwijld) melden van ongebruikelijke transacties.

Bij de identificatie van de cliënt kan worden afgegaan op de door de cliënt verstrekte gegevens. Verifiëren van de identiteit is het vaststellen dat de opgegeven identiteit overeenkomt met de werkelijke identiteit.

Aan de hand van documenten, gegevens of inlichtingen uit betrouwbare en onafhankelijke bron kan de door de cliënt opgegeven identiteit worden gecontroleerd. De verificatie vindt altijd plaats, maar kent een risicogeoriënteerd karakter: de onderneming moet kunnen beargumenteren dat het gerechtvaardigd was om op bepaalde documenten, gegevens of inlichtingen af te gaan.

Natuurlijke personen

• een geldig paspoort, identiteitskaart, rijbewijs
• een geldige identiteitskaart of rijbewijs uit een lidstaat
• reisdocumenten voor vluchtelingen en vreemdelingen
• vreemdelingendocumenten

Nederlandse en buitenlandse rechtspersonen, in Nederland gevestigd

• (elektronisch) uittreksel handelsregister (optie: gewaarmerkt)
• een akte of verklaring van een Nederlandse notaris of een daarmee vergelijkbare functionaris uit een andere lidstaat

Buitenlandse rechtspersonen, niet in Nederland gevestigd

• betrouwbare en in het internationale verkeer gebruikelijke documenten uit onafhankelijke bron, gegevens of inlichtingen
• documenten, gegevens of inlichtingen die bij wet als geldig middel voor identificatie zijn erkend in de staat van herkomst van de cliënt

Overige cliënten

• Aan de hand van documenten, gegevens of inlichtingen uit betrouwbare en onafhankelijke bron.

De onderneming moet kunnen beargumenteren dat het gerechtvaardigd was om op bepaalde documenten, gegevens of inlichtingen af te gaan.