PRIIPs

De Europese PRIIPs-verordening heeft tot doel de transparantie van beleggingsproducten te vergroten, ter bescherming van de belegger. Dit gebeurt door de invoering van het Essentiële-informatiedocument (Eid) met essentiële informatie over de aard van het product. Dit document heeft in de gehele Europese Unie een uniforme vorm en inhoud, waardoor belemmeringen in de interne markt voor financiële diensten en producten worden verminderd.

Het Eid moet tijdig aan retailbeleggers worden verstrekt, voordat deze retailbeleggers door een overeenkomst of aanbod met betrekking tot PRIIPs zijn gebonden. Hierdoor krijgen zij een beter inzicht in de risico’s, kosten en het beoogd rendement, zodat zij die producten kunnen vergelijken. De verplichtingen uit de verordening zijn van toepassing met ingang van 1 januari 2018.

De verordening is van toepassing op een groot aantal verschillende producten en schept verplichtingen voor alle ondernemingen die PRIIPs ontwikkelen, adviseren of verkopen.

Producten

De PRIIPs-verordening is van toepassing op een groot aantal beleggingsproducten en verzekeringsproducten met een beleggingscomponent dat aan retailbeleggers wordt verkocht. Voor de definitie van een retailbelegger wordt in de verordening verwezen naar een niet-professionele cliënt als omschreven in MiFID (Richtlijn 2014/65/EU) en een klant als omschreven in de Richtlijn betreffende verzekeringsbemiddeling (Richtlijn 2002/92/EG), zolang het geen professionele cliënt is.
Voorbeelden van producten die als PRIIP worden aangemerkt zijn beleggingsfondsen, beleggingsobjecten, levensverzekeringsovereenkomsten met een beleggingscomponent, gestructureerde producten, gestructureerde deposito's en derivaten.

Voor een aantal van bovengenoemde producten geldt in Nederland de verplichting om een financiële bijsluiter te voeren. Deze verplichting vervalt bij de introductie van het Eid op 1 januari 2018.

Ondernemingen

In de PRIIPs-verordening zijn normen opgenomen voor ontwikkelaars van PRIIPs en iedereen die over een PRIIP adviseert of een PRIIP verkoopt. Een ontwikkelaar van een PRIIP (en iedereen die wezenlijke veranderingen aanbrengt in een bestaande PRIIP) is verplicht om een Eid op te stellen en te publiceren op zijn website. Deze verplichting blijft gelden zolang het PRIIP op secundaire markten kan worden verhandeld. Deze verplichting geldt ook voor aanbieders van beleggingsobjecten die zijn vrijgesteld van de verplichting om een financiële bijsluiter op te stellen en beleggingsinstellingen die gebruik maken van het AIFMD-registratieregime en zijn vrijgesteld van de verplichting om een Essentiële Beleggersinformatie (Ebi) op te stellen.

Iedereen die adviseert over een PRIIP of een PRIIP verkoopt aan een retailbelegger moet het Eid verstrekken aan de retailbelegger voordat de overeenkomst met betrekking tot dat PRIIP tot stand komt.

Tijdelijke vrijstelling icbe’s en beleggingsinstellingen

ICBE’s (ook wel bekend als UCITS) en beleggingsinstellingen (ook wel bekend als AIFM’s of alternative investment funds) vallen onder de definitie van een PRIIP zoals hierboven omschreven. Als voor deze producten de verplichting bestaat het Essentiële Beleggersinformatie (Ebi) op te stellen, geldt voor deze producten een tijdelijke vrijstelling van het opstellen van een Eid. Deze vrijstelling geldt tot 31 december 2019. Vanaf deze datum zal er voor alle beleggingsinstellingen en ICBE’s die (ook) aan retailbeleggers aanbieden een Eid moeten worden opgesteld.

Evaluatie pensioenproducten

Pensioenproducten vallen niet onder het toepassingsbereik van de verordening. De Europese Commissie besluit uiterlijk 31 december 2018, op basis van een evaluatie, of deze producten onder het toepassingsbereik van deze verordening moeten worden gebracht. De Commissie zal zich hierbij baseren op door EIOPA ondernomen werkzaamheden.

In Nederland zal er voor derdepijlerpensioenproducten de verplichting blijven bestaan om een informatiedocument op te stellen en te verstrekken. Zie voor meer informatie 'Derdepijlerpensioenproducten'.

Het Eid is een op zichzelf staand, gestandaardiseerd document en bevat geen verwijzingen naar marketingmaterialen. Het document bestaat uit maximaal 3 bladzijden van A4-formaat en moet accuraat, eerlijk en duidelijk en niet misleidend zijn. Er wordt deels gebruik gemaakt van voorgeschreven teksten die, afhankelijk van het product, verplicht in het Eid opgenomen moeten worden.

Informatie

Het Eid bevat onder meer informatie over het soort PRIIP, een beschrijving van de doelgroep en informatie over de risico’s, kosten en het rendement van het beleggingsproduct. Informatie over de risico’s van het product wordt onder andere samengevat in een risico-indicator. Informatie over het rendement wordt in principe weergegeven door 4 prestatiescenario’s, namelijk een positief, neutraal, negatief en een stress scenario. In het Eid moeten zowel alle kosten die over de looptijd van het product in rekening worden gebracht als de totale kosten (in geldelijke en procentuele termen) opgenomen worden. Meer informatie over de gegevens die het Eid moet bevatten zijn opgenomen in de Gedelegeerde Verordening.

Verstrekking

Het Eid moet verstrekt worden door degene die adviseert over een PRIIP of een PRIIP verkoopt, voordat de aankoop tot stand komt. Dit betekent dat de retailbelegger voldoende tijd moet krijgen om het Eid te bestuderen om daarna met die kennis te kunnen besluiten de aankoop door te laten gaan of niet. Deze verplichting is van toepassing ongeacht waar of hoe de transactie plaatsvindt.

Op dit moment geldt voor derdepijlerpensioenproducten de verplichting om een financiële bijsluiter op te stellen. Deze verplichting zal komen te vervallen. In plaats daarvan zal per 1 januari 2018 de nieuwe verplichting worden geïntroduceerd om een zogenaamd essentiële-informatiedocument voor pensioenproducten op te stellen en te verstrekken. Dit document is qua vorm en inhoud gebaseerd op het Eid uit de PRIIPs-verordening. In de Nadere regeling gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft (Nrgfo) zal worden uitgewerkt hoe het essentiële-informatiedocument voor pensioenproducten er precies uit moet zien.

De reden dat voor derdepijlerpensioenproducten een verplichting blijft bestaan om een informatiedocument te verstrekken is dat deze producten qua structuur, werking en te realiseren doel grote gelijkenis vertonen met andere beleggingsproducten en verzekeringsproducten met een beleggingscomponent die onder het toepassingsbereik van de verordening vallen. Mede gezien de keuzevrijheid in de derde pijler, is het voor retailbeleggers van belang dat zij deze pensioenproducten kunnen vergelijken met andere beleggingsproducten.