Meldingsplicht marktmisbruik

Marktmisbruik is het begrip dat onwettige gedragingen op de financiële markten omvat. Dit zijn handel met voorwetenschap, wederrechtelijke mededeling van voorwetenschap en marktmanipulatie.

Dergelijke gedragingen zijn een belemmering voor volledige en reële markttransparantie, die voor alle marktdeelnemers op geïntegreerde financiële markten een eerste vereiste is om handelstransacties te kunnen verrichten.

De AFM verwacht van meldingsplichtigen, dat zij per geval beoordelen of er sprake is van een redelijk vermoeden van marktmisbruik. Mocht dit het geval zijn, dan dient de meldingsplichtige dit onverwijld bij de AFM te melden.

Hoewel orders en/of transacties op zichzelf niet verdacht hoeven te lijken, kan het zo zijn dat ze in het licht van latere gebeurtenissen of informatie, wel een redelijk vermoeden van marktmisbruik opleveren. In dergelijke gevallen moeten al deze orders en/of transacties zo snel mogelijk gemeld worden aan de AFM met een rechtvaardiging waarom de melding later is gedaan.

De verordening marktmisbruik vereist dat marktexploitanten van gereglementeerde markten (zoals Euronext Amsterdam) en beleggingsondernemingen die een handelsplatform exploiteren (zoals TOM MTF) doeltreffende regelingen, systemen en procedures instellen en onderhouden die gericht zijn op de preventie en opsporing van (pogingen tot) marktmisbruik. Ook vereist de verordening dat de marktexploitant of beleggingsonderneming de bevoegde autoriteit – in Nederland de AFM – onverwijld in kennis stelt van orders en transacties, en annuleringen of wijzigingen daarvan, die als (pogingen tot) marktmisbruik zouden kunnen worden aangemerkt. Deze melding wordt de Suspicious Transaction and Order Report (STOR) genoemd.

Hiernaast geldt dat iedere (rechts)persoon die beroepshalve transacties met betrekking tot financiële instrumenten tot stand brengt of uitvoert, doeltreffende regelingen, systemen en procedures moet instellen en moet onderhouden voor de opsporing en de melding van verdachte orders en transacties. Wanneer die persoon een redelijk vermoeden heeft dat een order of transactie met betrekking tot een financieel instrument, al dan niet op een handelsplatform geplaatst of uitgevoerd, mogelijk (een poging tot) handel met voorwetenschap marktmanipulatie inhoudt, moet hij de AFM daarvan onverwijld in kennis stellen.

Als een redelijk vermoeden bestaat dat een order of transactie mogelijk handel met voorwetenschap, marktmanipulatie of een poging daartoe inhoudt, melden personen die beroepshalve transacties tot stand brengen of uitvoeren en die geregistreerd zijn in Nederland of waarvan het hoofdkantoor in Nederland is gelegen de betreffende transactie aan de AFM.

Waar het vermoeden van marktmisbruik ontstaat vanwege een order en/of transactie verricht via een bijkantoor van een Nederlandse onderneming in een andere Europese lidstaat, meldt de betreffende onderneming dit vermoeden aan de toezichthouder van de lidstaat waar het bijkantoor zich bevindt.
Ook wanneer u niet wettelijk verplicht bent om marktmisbruik te melden, ontvangen wij toch graag uw melding.

Er is een STOR template, opgesteld door ESMA, dat gebruikt moet worden bij het melden van de STOR. Het ingevulde STOR formulier dient, bij voorkeur in beveiligde elektronische vorm (beveiligd met separaat verzonden wachtwoord), te worden gemaild naar STORdesk@afm.nl.

Uw melding wordt altijd vertrouwelijk behandeld. U ontvangt na het versturen van de STOR een bevestiging per e-mail. Na ontvangst van het formulier neemt de AFM eventueel contact met u op om de gegevens te verifiëren. Een melding van een vermoeden van marktmisbruik kan leiden tot het starten van een onderzoek door de AFM.

Een STOR moet duidelijk worden gepresenteerd en moet accurate informatie bevatten die voldoende is om de AFM in staat te stellen het vermoeden van marktmisbruik snel te beoordelen en waar nodig een nader onderzoek te openen.

De AFM verzoekt ook eventuele schriftelijke verslagen en/of opnames van gesprekken tussen de cliënt en de organisatie, die betrekking hebben op de verdachte order(s) of transactie(s), aan de AFM te verstrekken. Deze informatie levert een waardevolle bijdrage aan een eventueel onderzoek door de AFM. Ook relevante persberichten en/of andere relevante openbare informatie en/of relevante portefeuillegegevens dienen bij de melding gevoegd te worden.

Marktexploitanten en beleggingsondernemingen die een handelsplatform exploiteren en iedere (rechts)persoon die beroepshalve transacties in financiële instrumenten tot stand brengt of uitvoert, moeten voldoen aan de verplichting voor preventie en opsporing van (pogingen tot) marktmisbruik.

Het Meldpunt Marktmisbruik van de AFM is in de tweede helft van 2016 gestart met het voeren van gesprekken met verschillende marktpartijen om inzicht te krijgen hoe de markt is omgegaan met de inwerkingtreding van de MAR, en meer specifiek de uitvoering van artikel 16 – Preventie en opsporing van (pogingen tot) marktmisbruik. Tijdens de gesprekken heeft het Meldpunt best practices voor de preventie en opsporing van marktmisbruik verzameld. Zie hiervoor het document via de link hiernaast. 

De AFM heeft een wettelijk geheimhoudingsplicht die verankerd is in de Wet op het financieel toezicht (Wft). De Wft bepaalt dat alle vertrouwelijke gegevens en inlichtingen die de AFM door haar toezicht heeft verkregen, geheim zijn.

De AFM behandelt elke STOR daarom vertrouwelijk. Er zijn echter enkele uitzonderingen op de geheimhoudingsverplichting, waaruit volgt dat de informatie die de basis van een onderzoek vormt, zoals een melding van een verdachte order en/of transactie, met andere overheidsinstanties kan en soms moet worden gedeeld. Wanneer en welke informatie gedeeld moet of kan worden tussen de AFM en bijvoorbeeld De Nederlandsche Bank of het Openbaar Ministerie, is in convenanten geregeld die hun basis vinden in de Wft.