De AFM heeft geconstateerd dat accountantskantoren en actuariële adviesbureaus die pensioenadvies leveren (hierna pensioenadviseurs) regelmatig adviseren over financiële producten zonder te beschikken over een vergunning op grond van de Wet op het financieel toezicht (Wft). Ook heeft de AFM vastgesteld dat deze pensioenadviseurs bemiddelen in deze producten zonder de vereiste vergunning. Het gaat bij adviseren en bemiddelen bijvoorbeeld om het vergelijken en aanbevelen van (collectief) verzekerde pensioenregelingen en het begeleiden van de klant in de onderhandelingen met de verzekeraar.
Door te adviseren en/of te bemiddelen zonder vergunning overtreden deze pensioenadviseurs mogelijk de Wft. De AFM heeft deze adviseurs erop gewezen dat zij hun activiteiten in overeenstemming moeten brengen met de geldende wet- en regelgeving. Daarbij spoort de AFM pensioenadviseurs aan om een vergunning aan te vragen voor bemiddelen en adviseren. Als pensioenadviseurs geen vergunning hebben, moeten zij strikt voldoen aan de voorwaarden van de Vrijstellingsregeling Wft. Op grond van deze vrijstellingsregeling kan een pensioenadviseur namelijk zijn vrijgesteld van de vergunningplicht voor adviseren.
In deze interpretatie geeft de AFM nadere uitleg over de vergunningplicht voor pensioenadviseurs en de vrijstellingsmogelijkheden.
Toelichting
Wat is bemiddelen in financiële producten?
Een (collectief) verzekerde pensioenregeling is een (levens)verzekering en dus een financieel product volgens de Wft. Voor bemiddelen in financiële producten is een vergunning nodig op grond van artikel 2:80, eerste lid, Wft. De Wft hanteert een ruim begrip van bemiddelen. Alle werkzaamheden die zijn gericht op het als tussenpersoon tot stand brengen van een verzekering tussen een cliënt en een verzekeraar, gelden als bemiddelen.
Wanneer een pensioenadviseur voor zijn klant offerteaanvragen verricht, de contractonderhandelingen uitvoert, of anderszins behulpzaam is bij het totstandbrengen van een verzekeringsovereenkomst, is dus sprake van bemiddelen. Dit is ook al het geval als de pensioenadviseur meer dan contactgegevens van zijn klant aan de verzekeraar verstrekt. Het maakt daarbij niet uit of de pensioenadviseur voor zijn diensten wordt betaald door de klant, of daarvoor provisie ontvangt van de verzekeraar. De AFM heeft in de nieuwsbrief van maart 2009 nadere uitleg gegeven over het begrip ‘bemiddelen’.
Wat is adviseren over financiële producten?
Ook het adviseren over financiële producten is alleen toegestaan met een vergunning van de AFM. Dit is bepaald in artikel 2:75, eerste lid, Wft. Er is volgens de Wft, zo blijkt uit de wetstoelichting, sprake van adviseren wanneer een onderneming een aanbeveling doet voor een concreet financieel product van een bepaalde aanbieder aan een bepaalde cliënt. Een pensioenadviseur die na de beoordeling van offertes zijn klant de meest gunstige pensioenverzekering van een bepaalde aanbieder aanbeveelt, adviseert dus volgens de Wft.
Vrijstellingsregeling
De Wft kent een vrijstellingsregeling voor de vergunningplicht voor adviseren. Een pensioenadviseur hoeft namelijk geen vergunning te hebben voor het adviseren over financiële producten, als hij voldoet aan elk van de volgende voorwaarden:
- De pensioenadviseur moet een andere hoofdberoepswerkzaamheid hebben dan het verlenen van financiële diensten.
- Uit hoofde van die hoofdberoepswerkzaamheid heeft de pensioenadviseur inzicht in de financiële situatie van zijn cliënt.
- De adviezen over financiële producten moeten in het verlengde liggen van de hoofdberoepswerkzaamheid van de pensioenadviseur.
- De pensioenadviseur mag voor de verleende adviezen geen provisie ontvangen van de verzekeraar.
- De adviezen mogen slechts marginaal onderdeel uitmaken van de totale werkzaamheden van de pensioenadviseur.
- De pensioenadviseur mag niet tevens bemiddelen in het product waarover hij adviseert.
Bovenstaande voorwaarden zijn terug te vinden in artikel 5 van de Vrijstellingsregeling Wft. Lees ook de uitleg van de voorwaarden.
Vergunning voor bemiddelen
In plaats van voldoen aan de voorwaarden van de vrijstellingsregeling spoort de AFM pensioenadviseurs aan om een vergunning aan te vragen voor bemiddelen in financiële producten. Met een vergunning voor bemiddelen in levensverzekeringen mag de adviseur tevens adviseren over pensioenverzekeringen (de afzonderlijke vergunningplicht voor adviseren is dan namelijk niet van toepassing*). Als de adviseur voldoet aan de gestelde vergunningeisen en van de AFM een vergunning krijgt, moet hij de gedragsregels naleven die voor financiële dienstverleners van toepassing zijn op grond van de Wft.
1 januari 2012: belangrijke datum
De markt voor pensioenverzekeringen wordt voor werkgevers en werknemers steeds belangrijker. De AFM verwacht daarom dat de vraag naar advisering over pensioenverzekeringen zal groeien. Dit biedt kansen voor pensioenadviseurs met een vergunning. De AFM wijst er op dat de deskundigheidseisen voor advisering in pensioenverzekeringen worden aangescherpt, conform het advies van het College Deskundigheid Financiële Dienstverlening. Naar verwachting treedt daartoe per 1 januari 2012 een nieuwe Wft-module Pensioenverzekeringen in werking. Deze module beoogt de kwaliteit van de pensioenadvisering te verbeteren. Nieuwe adviseurs en bemiddelaars in pensioenverzekeringen zullen direct, per 1 januari 2012, moeten voldoen aan de verscherpte deskundigheidseisen van deze module. Voor dienstverleners die dan al over een vergunning van de AFM beschikken, geldt een overgangsperiode van twee jaar om aan de nieuwe eisen te voldoen.
De AFM ziet nauwlettend toe op partijen die bemiddelen of adviseren zonder vergunning; adviseren zonder vergunning kan alleen als aan alle voorwaarden van de Vrijstellingsregeling is voldaan. De AFM kan maatregelen treffen als dit niet gebeurt, zoals het opleggen en publiceren van een boete.
Informatie delen