Mondiaal

Het International Forum of Independent Audit Regulators (IFIAR) is het internationale samenwerkingsverband voor onafhankelijke toezichthouders op accountantsorganisaties. Toezichthouders uit meer dan 50 landen wereldwijd zijn bij IFIAR aangesloten. De AFM heeft vanaf de oprichting van IFIAR een leidende rol binnen deze internationale organisatie.

IFIAR’s missie is het publieke belang te dienen en de bescherming van beleggers te verbeteren door de kwaliteit van wettelijke (accountants)controles te verbeteren. In deze organisatie werken onafhankelijke toezichthouders samen door uitwisseling van informatie en ervaringen.

Belang internationale samenwerking

De grootste Nederlandse accountantsorganisaties die onder het toezicht van de AFM vallen zijn onderdeel van internationale netwerken. Het internationale bestuur bepaalt mede het beleid en de 'tone at the top' met betrekking tot de accountantscontroles en kwaliteit daarvan in Nederland. Daarnaast zijn de accountantscontroles van de Nederlandse organisaties van openbaar belang (OOB's) veelal grote multinationale beursgenoteerde ondernemingen, banken en verzekeraars.

Belangrijke delen van de accountantscontrole wordt niet door in Nederland gevestigde accountantskantoren uitgevoerd, maar door onderdelen van hun internationale netwerk in het buitenland. Om de kwaliteit van de Nederlandse accountantscontroles te borgen, is dus ook de kwaliteit van de ‘buitenlandse’ accountantscontroles van belang. IFIAR overlegt geregeld over de kwaliteit van de accountantscontroles met internationale leiders van de grootste accountantsnetwerken, vertegenwoordigers van beleggers, auditcomités, internationale standard setters voor accountants en andere internationale organisaties.

Rol AFM

Van april 2009 tot april 2011 heeft voormalig AFM-directeur Steven Maijoor de positie van voorzitter bekleed. Van april 2013 tot april 2015 was Janine van Diggelen (Head International Auditing & Accounting, Policies and Standard Setting) vicevoorzitter. En van april 2015 tot april 2017 vervulde zij de positie van voorzitter. Momenteel maakt de AFM deel uit van het bestuur van IFIAR, dat bestaat uit maximaal 16 landen, en levert zij met Gerben Everts (bestuurslid AFM) de voorzitter van de Investor and Other Stakeholders Working Group.

De AFM heeft gedurende haar (vice)voorzitterschap binnen IFIAR onder meer ingezet op het intensiveren van het gezamenlijk oppakken en adresseren van kwaliteitsrisico’s. Die hangen samen met recente ontwikkelingen in de sector zoals de toename van offshoring van controlewerkzaamheden, big data, het groeiend belang van de adviestak van accountantsorganisaties en nieuwe of gewijzigde internationale controlestandaarden.

Daarnaast is de AFM aanjager van fundamentele veranderingen van gedrag en cultuur bij accountantsorganisaties. Dit heeft de AFM via het (vice)voorzitterschap internationaal op de agenda gezet, met speciale aandacht voor de ‘tone at the top’ van de internationale organisaties en de interne governance van accountantsorganisaties. Ook heeft de AFM ingezet op een snellere en gemakkelijkere uitwisseling van vertrouwelijke toezichtinformatie tussen toezichthouders, bijvoorbeeld bij zaken als fraude.

Beter toezicht door internationale samenwerking

Door verdergaande samenwerking met collega-toezichthouders wordt het toezicht op de Nederlandse accountantsorganisaties in belangrijke mate versterkt. Het maakt in het bijzonder voor een relatief klein land als Nederland met een relatief groot aantal internationaal opererende OOB's, banken en verzekeraars dat we ons nationaal toezicht zo efficiënt mogelijk kunnen uitvoeren door het bundelen van krachten op internationaal niveau.

Op mondiaal niveau is de International Organization of Securities Commissions (IOSCO) de belangrijkste organisatie voor effectentoezichthouders. De AFM is namens Nederland, als één van de 18 grootste kapitaalmarkten van de wereld, lid van IOSCO en benoemd lid van de IOSCO Board.

IOSCO is de internationale ‘standard setter for securities markets’. Dit wil zeggen dat zij algemene principes afspreekt die fungeren als uitgangspunt voor regionale en nationale toezichthouders over het toezicht op effectenmarkten. IOSCO is ook een belangrijk internationaal netwerk voor informatie-uitwisseling tussen toezichthouders. Daarnaast vormt IOSCO een belangrijke schakel met andere relevante internationale organisaties als de G20, de Financial Stability Board, het IMF en de Wereldbank. De organisatie heeft momenteel 115 leden, die samen ongeveer 95% van de effectenmarkten ter wereld reguleren.

In 1998 heeft IOSCO een uitgebreide set van Objectives and Principles of Securities Regulation opgesteld. Deze is naar aanleiding van de kredietcrisis in 2010 aangepast en uitgebreid naar de huidige 38 Principles of Securities Regulation. Deze 38 principles worden erkend als de internationale benchmark voor effectentoezicht. Onder andere het IMF en de World Bank hanteren de principles als maatstaf voor het effectief effectentoezicht in een jurisdictie. Eind 2010 heeft het IMF een review gedaan waarbij het toezicht van de AFM is onderzocht op basis van de IOSCO principles. Recent heeft het IMF opnieuw delen van het AFM toezicht getoetst aan de IOSCO principles, de uitkomst daarvan zal later dit jaar worden gepubliceerd.

Voor de komende jaren ligt de focus in de samenwerking binnen IOSCO op het aanscherpen en daadwerkelijk implementeren, toepassen en monitoren van internationaal aanvaarde standaarden om zodoende grote knelpunten in financiële markten aan te pakken.

Het secretariaat van IOSCO is gevestigd in Madrid en staat onder leiding van Secretary-General Paul Andrews, afkomstig van toezichthouder FINRA uit de VS. Voorzitter van de IOSCO Board is momenteel Mr. Ashley Alder, CEO van collega toezichthouder SFC uit Hong Kong.