Terug

AFM beboet SNS Bank N.V. voor fouten bij professionele beleggingen van particuliere klanten

28 januari 2011 Maatregel

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft op 20 januari 2011 twee bestuurlijke boetes van ieder € 30.000,- opgelegd aan SNS Bank N.V. (SNS). De boetes betreffen de periode januari 2008 tot en met mei 2009 en zijn opgelegd omdat SNS aan nieuwe voorgeselecteerde klanten de mogelijkheid heeft geboden om te beleggen in niet onder (adequaat) toezicht staande buitenlandse beleggingsfondsen.

Stand van zaken juridische procedure
Boete opgelegd	Bezwaar		Beroep		Hoger beroep
Boete opgelegd	Ingesteld	Beslissing genomen	Ingesteld	Uitspraak gedaan	Ingesteld	Uitspraak gedaan
20 januari 2011	28 februari 2011	1 september 2011 (1)	14 oktober 2011	3 januari 2013 (2)	15 februari 2013 (SNS) 18 februari 2013 (AFM)	17 juli 2014 (3)

(1) De AFM heeft het bezwaar ongegrond verklaard, met aanvulling van de motivering.
(2) De Rechtbank Rotterdam heeft de boete met 10% verlaagd wegens overschrijding van de redelijke termijn tussen het moment van toezending van het voornemen tot boeteoplegging en de uitspraak van de rechtbank. De rechtbank heeft het beroep voor het overige ongegrond verklaard.
(3) Het CBb heeft het hoger beroep ongegrond verklaard.

Het gaat hierbij onder meer om fondsen die belegden in de beleggingsfraudeur Bernard Madoff. SNS heeft nagelaten de klanten vooraf te informeren over de bijzondere aard en risico’s van die fondsen en te toetsen of de fondsen geschikt waren voor de klanten.

Gezien de aard en de risico’s van deze fondsen is deze dienstverlening niet standaard aan alle klanten van SNS aangeboden. Om te kunnen beleggen in deze fondsen dienden de klanten een opdracht door te geven aan een apart ingerichte desk. Alleen voorgeselecteerde klanten hadden toegang tot deze desk, die inmiddels is opgeheven.

SNS heeft daarbij nagelaten de kennis en ervaring met dit type fondsen bij de klant uit te vragen. Hierdoor kon SNS niet beoordelen of dit type fondsen wel geschikt was voor deze klanten en was zij niet in staat om indien nodig de klanten hiervoor te waarschuwen.

SNS heeft daarnaast bij deze fondsen nagelaten haar klanten te informeren over de bewegelijkheid van de prijs, de beperkte verhandelbaarheid en het risico dat de gehele belegging verloren gaat. Ook heeft SNS nagelaten haar klanten te informeren over het feit dat de fondsen voor professionals zijn bedoeld. De AFM vindt het belangrijk dat niet-professionele beleggers dit vooraf weten, zodat zij een zorgvuldige beslissing kunnen nemen over hun belegging.

De AFM is van oordeel dat SNS hiermee artikelen 4:20, eerste lid (informatieverplichting t.a.v. bijzondere aard en risico’s van de fondsen) en 4:24, eerste lid (verplichting om passendheid te toetsen) van de Wet op het financieel toezicht heeft overtreden. Het besluit van de AFM kan door belanghebbende(n) ter toetsing aan de rechter worden voorgelegd.

Bij vragen of klachten kunt u contact opnemen met het Meldpunt Financiële Markten van de AFM: 0900-5400 540 (0,05 euro per minuut).

De AFM maakt zich sterk voor eerlijke en transparante financiële markten.

Als onafhankelijke gedragstoezichthouder dragen wij bij aan duurzaam financieel welzijn in Nederland.

Veelgestelde vragen

Hoe moet u omgaan met winstmarges in het kostprijsmodel?

Incidentele basis

Door een winstopslag toe te voegen aan de kostprijsberekening ontstaat een tarief dat vergelijkbaar is met het tarief dat de adviseur/bemiddelaar hanteert in het dienstverleningsdocument. Het is mogelijk dat een aanbieder op incidentele basis besluit verlies te nemen op de adviesdienst, bijvoorbeeld omdat een nieuwe aanbieder tot de markt toetreedt en daar een positie tracht op te bouwen. Met incidentele basis bedoelt de AFM dat dit in een bepaald jaar kan voorkomen, maar niet jaar op jaar mag voortduren.

Voor winstmarges geldt dus dat deze structureel positief moeten zijn. Een negatieve winstmarge impliceert namelijk dat niet alle advies- en distributiekosten bij de consument in rekening zijn gebracht, en dat het advies en/of de distributie met verlies in rekening wordt gebracht. In dit verband wijst de AFM er nog op dat de kosten voor advies en distributie niet in de prijs van het financiële product mogen worden opgenomen. Dit brengt met zich mee dat een negatieve winstmarge zich niet mag vertalen in de (hogere) prijs van het financiële product, om op die manier de verliezen op de advies- en distributiedienst op te vangen.

Marktconforme winstmarge

In het advies van SIS Finance, dat ten grondslag ligt aan de bepalingen in het BGfo, wordt voorgesteld om voor de winstmarge “een marktconforme opslag voor rendement op adviesdiensten in Nederland” te nemen. De AFM ziet vooralsnog geen aanleiding om zich uit te spreken over wat een ‘marktconforme’ winstmarge is. Het is aan aanbieders om tot een winstmarge te komen die recht doet aan het door SIS Finance gehanteerde criterium.
Stuur deze vraag door

Hoe kunt u omgaan met afrondingen van kostprijzen?

Uit een informatieverzoek van de AFM van mei 2013 blijkt dat aanbieders de uitkomsten van het kostprijsmodel in veel gevallen vertalen naar een commercieel tarief dat afgeronde getallen kent. De wens van marktpartijen om de prijs van de dienstverlening in ronde getallen weer te geven is begrijpelijk.

Bij afronding moeten aanbieders er wel rekening mee houden dat de uiteindelijke in rekening te brengen advies- en distributiekosten een afspiegeling moeten zijn van de daadwerkelijk gemaakte kosten voor de advies- en distributiedienstverlening. Een (grote) afwijking kan er immers toe leiden dat de weergave van de kosten in het DVD niet overeenkomt met de werkelijke kosten. Een afronding binnen een bandbreedte van 5 procent van de kostprijs lijkt de AFM niet onredelijk.

Stuur deze vraag door

Mag u een gratis oriëntatiegesprek aanbieden?

Ja. Directe aanbieders en onafhankelijke adviseurs/bemiddelaars mogen klanten een gratis oriëntatiegesprek aanbieden. In de oriëntatie kunnen aanbieders de klant duidelijk maken hoe de dienstverlening eruit zal zien en wat de kosten hiervan zijn. Als de klant besluit om een advies af te nemen, dan moeten aanbieders deze kosten rechtstreeks bij de klant in rekening brengen.

Geen specifiek advies

Meestal is één gesprek voldoende voor een oriëntatie. Het is niet de bedoeling dat er tijdens een oriëntatiegesprek specifiek advies wordt gegeven, bijvoorbeeld door concreet naar de situatie van de klant te kijken. Zodra wordt overgegaan tot advisering, moeten advieskosten in rekening worden gebracht bij de klant.
Uiteraard kunnen aanbieders klanten ook in de beheerfase een kostenloze oriëntatie op de dienstverlening aanbieden.

Stuur deze vraag door

Hoe zit het met kosten van hersteladvies over beleggingsverzekeringen?

De plicht tot het rechtstreeks in rekening brengen geldt niet wanneer de aanbieder of adviseur in overeenstemming met het eerder door de AFM gepubliceerde stappenplan gehouden is tot het geven van kosteloos hersteladvies over een beleggingsverzekering.