Terug

Beheerst beloningsbeleid

Het gevoerde beloningsbeleid is van invloed op het gedrag van medewerkers. Daarmee beïnvloedt het beloningsbeleid ook de mate waarin medewerkers gedrag laten zien dat in het belang is van de klant. Dit maakt het een belangrijk onderwerp voor de AFM om aandacht voor te hebben.

Wat is het doel van beheerst beloningsbeleid?

Sinds 7 februari 2015 geldt de Wet beloningsbeleid financiële ondernemingen (Wbfo). Deze wet stelt dat een financiële onderneming een beheerst beloningsbeleid moet hanteren. Het doel van de Wbfo is perverse prikkels voorkomen die kunnen leiden tot ongewenste en onverantwoorde risico’s voor de (soliditeit van de) onderneming of tot het veronachtzamen van het klantbelang. Een beheerst beloningsbeleid waarborgt dat medewerkers geen prikkels ervaren die een zorgvuldige klantbehandeling in de weg staan.

Hoewel de Wbfo grotendeels een vastlegging vormt van eerder geldende regels, zijn ook nieuwe elementen ingevoerd. Zo geldt er een maximum voor variabele beloningen van 20% van de vaste beloning (het bonusplafond). En dienen financiële en niet-financiële risico’s die gepaard gaan met het gevoerde beloningsbeleid te worden geïnventariseerd en beheerst.

Voor wie geldt beheerst beloningsbeleid?

De regels over een beheerst beloningsbeleid gelden voor alle natuurlijke personen die werken voor of onder verantwoordelijkheid van een financiële onderneming met zetel in Nederland.

Bewust belonen en waarderen

Het gedrag van medewerkers wordt niet alleen beïnvloed door het salarisstrookje dat zij ontvangen, het gaat ook om niet-financiële prikkels zoals de waardering die wordt ‘uitgedeeld’ door (top)managers in de vorm van complimenten, status en betrokkenheid bij interessante projecten. De invloed van aansturing op het gedrag van medewerkers heeft de AFM onderzocht met grootschalig onderzoek naar bewust belonen waarderen. Het is belangrijk dat (top)managers zich ervan bewust zijn wat de wijze van aansturing doet met het gedrag en de motivatie van medewerkers. En dat verantwoorde én perverse prikkels dus gelegen kunnen zijn in zowel belonen als waarderen.

De AFM roept financiële ondernemingen daarom op binnen de risico-inventarisatie van hun beloningsbeleid, te onderzoeken welke belonings- en waarderingsprikkels door medewerkers worden ervaren en deze zo in te richten dat een zorgvuldige behandeling van klanten voorop staat.

Voorbeelden van belonings- en waarderingsprikkels

Voorbeelden van beloningsprikkels waar ongewenste effecten vanuit kunnen gaan zijn:

Een adviseur krijgt een bonus voor elke klant die een krediet afsluit.
De best verkopende medewerkers ‘verdienen een ‘weekendje weg’ als zij de hoogste omzet ten opzichte van hun collega’s behalen.
Een ingehuurde freelancer wordt betaald voor iedere klant die hij adviseert en een product verkoopt.
Een vermogensbeheerder krijgt een bonus op het moment dat hij een bepaald aantal klanten binnenhaalt, ongeacht of deze klanten passen bij de beleggingsfilosofie van de beleggingsonderneming.
Een vermogensbeheerder krijgt een vergoeding die afhankelijk is van de vermogensgroei die hij voor zijn klant realiseert.

Voorbeelden van waarderingsprikkels waar ongewenste effecten vanuit kunnen gaan zijn:

Onrealistische doelen en hoge targetdruk wat leidt tot werkstress en het ‘afsnijden van bochten’ door medewerkers.
Een leidinggevende beoordeelt medewerkers op een oneerlijke wijze en trekt sommige medewerkers voor.
De directie spreekt alleen lof uit voor activiteiten die zien op productie en omzet.

Vastleggen van beleid

Financiële ondernemingen moeten beschikken over een schriftelijk vastgelegd beheerst beloningsbeleid dat van toepassing is op alle medewerkers. Deze verplichting geldt ongeacht de wijze waarop het beloningsbeleid is vormgegeven. Deze geldt dus ook voor ondernemingen met medewerkers, inclusief directieleden en bestuurders, met een 100% vast salaris.

Veelgestelde vragen

Moeten financiële ondernemingen het beloningsbeleid openbaar maken?

Ja, iedere financiële onderneming moet een beschrijving van het beloningsbeleid openbaar maken. Openbaarmaking van de beschrijving van het beleid mag in de vorm van een samenvatting.

De beschrijving van het beloningsbeleid moet aansluiten bij de omvang van de onderneming. Hierbij geldt de stelregel: hoe complexer of groter de onderneming, des te uitgebreider de beschrijving. Ook mag de beschrijving geen onjuist beeld geven van de beloningspraktijk van de onderneming.

De volgende elementen moeten meegenomen worden in de beschrijving:

de wijze waarop het beloningsbeleid voldoet aan de regels en de genomen maatregelen om daaraan te voldoen
het aantal personen dat variabel beloond wordt en het bedrijfsonderdeel waar zij werken
het aantal personen dat een totale jaarlijkse beloning van €1 miljoen of meer heeft ontvangen
de procedures en criteria die zijn vastgesteld voor het aanpassen en terugvorderen van de variabele beloning.

Als uw onderneming een jaarverslag publiceert, moet de beschrijving van het beheerst beloningsbeleid daarin opgenomen worden. Als u een website heeft, maakt u de beschrijving ook openbaar via uw website.

Het doel van openbaarmaking is transparantie. Zo is voor de klant duidelijk hoe uw medewerkers worden beloond en hoe u ervoor zorgt dat de risico’s op onzorgvuldige klantbehandeling worden beheerst.

Stuur deze vraag door

Kan mijn onderneming voor het (tijdelijke) behoud van een individuele medewerker voor de organisatie afwijken van de cap van 20% (via een retentiebonus)?

Ja, dat is onder bepaalde voorwaarden mogelijk. Zo is voor deze gevallen expliciete instemming vooraf nodig van de toezichthouder. Ook geldt voor deze bonussen een maximumplafond van 100%.

Stuur deze vraag door

Wat betekent ‘groepstoezicht’ zoals genoemd in de Wbfo?

De wettelijke regels over een beheerst beloningsbeleid zijn van toepassing op financiële ondernemingen met zetel in Nederland. Ook kunnen de regels van toepassing zijn op dochterondernemingen van financiële ondernemingen (ook wanneer die dochterondernemingen geen financiële onderneming zijn) en op de groep waar de financiële onderneming bij hoort. Hiervoor is gekozen omdat de risico’s van het beloningsbeleid zich overal kunnen voltrekken en niet alleen consequenties hebben voor een financiële onderneming, maar ook voor andere ondernemingen binnen een groep.

Stel, u heeft als adviseur/bemiddelaar een makelaarskantoor als dochteronderneming. Dan moet ook het makelaarskantoor de regels over een beheerst beloningsbeleid toepassen. Figuur 1 laat deze situatie zien. De grijs gearceerde ondernemingen vallen onder het beloningsbeleid.

beloningsbeleid-figuur1

Figuur 1

Naast dat dochterondernemingen van een financiële onderneming de regels moeten toepassen kan het ook zo zijn dat de regels van toepassing zijn op de gehele groep. Dit is het geval als de holding haar zetel heeft in Nederland en de hoofdactiviteiten van de groep bestaan uit het aanbieden van financiële producten en het verlenen van financiële diensten. Het is niet nodig dat de holding zelf een financiële onderneming is. Naast de hoofdactiviteit of de doelstelling van de groep als geheel kan ook de omzet of het deel van het personeel dat zich bezighoudt met financiële activiteiten een belangrijke aanwijzing zijn om te bepalen wat de hoofdactiviteiten.

Figuur 2 laat een situatie zien waarin wel sprake is van toezicht op de gehele groep. Figuur 3 laat een situatie zien waarin geen sprake is van toezicht op de gehele groep. De grijs gearceerde ondernemingen vallen onder het beloningsbeleid.

beloningsbeleid-figuur2

Figuur 2

beloningsbeleid-figuur3

Figuur 3

Wanneer uw onderneming samenwerkt met een zelfstandig vergunninghoudende financiële onderneming en deze in het kader van de samenwerking voor eigen rekening en risico activiteiten uitvoert, dan is hij zelf verantwoordelijk voor een beheerst beloningsbeleid.

Stuur deze vraag door

Mogen verbonden agenten van een beleggingsonderneming variabel worden beloond?

Verbonden agenten treden op onder volledige en onvoorwaardelijke verantwoordelijkheid van één bepaalde beleggingsonderneming. De verbonden agent verleent voor rekening van deze beleggingsonderneming bepaalde beleggingsdiensten en valt hiervoor onder de verantwoordelijkheid van de beleggingsonderneming. Door op te treden als verbonden agent hoeft zij niet afzonderlijk over een vergunning te beschikken, maar moeten zij wel voldoen aan de regels van de Wft.

Wanneer een verbonden agent onder de verantwoordelijkheid van de beleggingsonderneming valt, vallen de vergoedingen die hieruit voortvloeien onder het beloningsbeleid van de vergunninghoudende beleggingsonderneming. Dat betekent dat de verbonden agent mee gaat met het beloningsbeleid van de beleggingsonderneming en derhalve het bonusplafond van 20% van toepassing is. Dit geldt ook wanneer de vergoedingen op basis van assets under management of omzet worden betaald.

Stuur deze vraag door

Naar alle veelgestelde vragen

Alle onderwerpen