Go to content
jasper-bets
22/11/19

Reflectie biedt onderneming voordelen, maar vraagt wel open houding

De cultuur binnen een organisatie heeft grote invloed op het gedrag van haar medewerkers. Ook in de financiële sector. De AFM doet daarom onderzoek naar gedrag en cultuur. Zo ook naar reflectie in het besluitvormingsproces van ondernemingen. Toezichthouder Jasper Bets legt uit waarom dat zo belangrijk is.

‘De AFM doet veel onderzoek naar besluitvorming. Dat zegt namelijk veel over hoe een onderneming functioneert en wat voor producten zij ontwikkelt. Reflectie betekent in essentie het terugkijken op je eigen handelen om daarvan te leren. Dus hoe je die besluiten neemt, hoe zelfkritisch je dan bent en wat je eraan doet om je besluitvorming te verbeteren.

Reflectie op inhoud én proces

Reflectie vindt vaak plaats op inhoud, merken we. Ondernemingen kijken dan vooral naar zaken als planning en feitelijke resultaten. Dat is niet zo gek. Financiële ondernemingen zijn vaak complexe organisaties, met complexe producten en medewerkers die vooral inhoudsgedreven zijn. Maar zij gaan vaak voorbij aan het proces: hoe is een besluit tot stand gekomen? Zijn alle belangen evenwichtig afgewogen? En was er ruimte voor kritisch tegengeluid? 

Blinde vlekken en tunnelvisie

We kijken bij onze onderzoeken vaak naar belangrijke besluiten die de koers van een organisatie bepalen. We zien dan regelmatig biases of blinde vlekken. Dat kan liggen aan de invloed van groepsdynamiek binnen besturen of directies. Zulke groepen werken vaak langer samen en opereren vanuit hetzelfde referentiekader. Een gebrek aan reflectie kan dan leiden tot tunnelvisie – korte, onbewuste routes naar een besluit, waarbij een kritisch geluid soms ontbreekt.

Afweging klantbelang

Dat geldt ook voor de manier waarop het belang van klanten wordt meegewogen. Ondernemingen die aangeven veel te reflecteren, doen over het algemeen ook meer aan evenwichtige belangenafweging in hun besluitvorming. Zij wegen dan dus, naast andere drijfveren, ook het belang van hun klant mee. Als toezichthouder vinden we dat natuurlijk belangrijk.

Reflectie tijdrovend?

Waarom zouden ondernemingen niet aan reflectie doen? Bij veel ondernemingen leeft het idee dat reflectie erg tijdrovend is. Dat het iets is dat je aan het eind van een proces nog even moet doen. Maar dat hoeft helemaal niet. Sterker nog, als je tijdige reflectiemomenten tijdens een proces inbouwt, kan dat tijdswinst opleveren. Als je immers pas tegen het einde van de ontwikkeling van een product een cruciale fout ontdekt, moet je mogelijk helemaal terug naar de tekentafel. 

Houding veranderen

Reflectie integraal opnemen in de wijze waarop besluiten worden genomen, vraagt verandering. In het proces, maar ook in de houding van medewerkers. Die moeten hiervoor openstaan. We begrijpen dat dat lastig kan zijn voor ondernemingen. Daarom helpt de AFM daarbij. Dat doen we door reflectie te stimuleren en door praktische uitgangspunten en ervaringen te delen. Wij maken ons dan sterk voor het belang van klanten. Maar we benadrukken ook de voordelen voor een onderneming. Bij reflectie heeft namelijk iedereen baat.’

Contact bij dit artikel

AFM

Wilt u het laatste nieuws van de AFM ontvangen?

Schrijft u zich dan in voor onze nieuwsbrief, dan houden wij u op de hoogte.