Go to content
wilte-zijlstra-400x200
21/03/18

Iedereen zijn eigen prijs

“Prijsdiscriminatie is het vragen van verschillende prijzen voor gelijke producten aan verschillende afnemersgroepen.” Wikipedia meldt ook: “In het dagelijkse spraakgebruik heeft het woord discriminatie een negatieve connotatie gekregen. In de term prijsdiscriminatie betekent het woord discriminatie slechts dat ‘een onderscheid gemaakt wordt’, zonder dat dit onderscheid onrechtmatig hoeft te zijn. ”

In de online wereld wordt het steeds makkelijker onderscheid te maken tussen verschillende klanten en iedere klant uiteindelijk zijn eigen prijs te geven, op basis van zijn gedrag (behavioural discrimination of dynamic pricing). Bij perfecte prijsdiscriminatie betaalt iedere consument exact dat bedrag dat hij of zij overheeft voor de dienst of product. Alleen: willen we dat ook? Naïeve of kwetsbare consumenten kunnen hier de dupe van worden. En komt solidariteit niet in het geding?

Business class

Een voorbeeld: Lars wil maximaal €3 betalen voor een koffie bij de AFM espressobar, en Wilte maximaal €2. Als de barista maar één uniforme prijs kan vragen, dan is €2 per koffie optimaal; hij verkoopt dan twee kopjes en ontvangt €4. Want maakt hij de koffie duurder, dan koopt Wilte geen koffie. Als hij ieder een eigen prijs kan rekenen, is zijn omzet €5. Luchtvaartmaatschappijen hebben dit goed begrepen. Door de introductie van Businessclass kunnen ze zakelijke reizigers een hogere prijs laten betalen voor het vervoer van A naar B. Het filmpje Economics of Airline Class legt dat mooi uit.

Andere vormen van prijsdiscriminatie zijn gebaseerd op de hoeveelheid die je afneemt (denk aan kwantumkorting) of de groep waartoe je behoort. Denk bij dat laatste aan senioren- of kinderkorting.

Apple gebruikers willen meer betalen

Een bekend online voorbeeld van prijsdiscriminatie op basis van de groep waartoe je behoort, is een reiswebsite die Mac-gebruikers duurdere hotels liet zien. Dat hoeft niet heel ingewikkeld ze zijn, want over de bezoekers van mijn eerdere blogpost: ‘Het morele aspect bij testen van (digitale) marketing’ weet ik bijvoorbeeld dat 52% het blog via zijn mobiel las en dat driekwart van die mobieltjes op iOS draaide. Ook haal ik uit de webanalytics dat er lezers waren in Bulgarije, Sri Lanka en Curaçao.

Online ‘lekken’ we veel informatie die in potentie gebruikt kan worden om te bepalen hoeveel we bereid zijn te betalen. Denk aan onze surfgeschiedenis, maar ook aan tijd op een pagina, hoe snel we bepaalde schuifjes bewegen, of ons sociale online netwerk.

Uber blijkt zelfs de prijs van een ritje te kunnen afstemmen op hoe vol de batterij van je mobiel is. Als je telefoon bijna leeg is, wil je vast meer betalen of kan je in ieder geval lastiger online zoeken naar een alternatief. Het kan, maar gebeurt volgens Uber nog niet. En een speciale versie van de Uber app die toezichthouders herkent, kan mij natuurlijk niet erg bekoren.

Overigens: onze collega-toezichthouder Autoriteit Consument & Markt ziet erop toe dat bedrijven eerlijk concurreren en beschermt consumentenbelangen’. Ze treden op tegen verboden prijsafspraken, kartels en monopolies, en bestrijden zo prijzen die kunstmatig hoog zijn.

Reageer

Iedereen zijn eigen prijs? In een volgende post ga ik in op autoverzekeringen en wat consumenten wel en niet ok vinden bij het bepalen van de premie. Mag er kruisbestuiving zijn tussen verschillende groepen consumenten? Is dat solidariteit of ongewenste subsidie? Ik hoor het graag: wilte.zijlstra@afm.nl 

wilte-bioSinds 2006 werkt Wilte Zijlstra bij de AFM. Hij is toezichthouder bij team Consumentengedrag van het Expertisecentrum. Via zijn consumentenonderzoek haalt de AFM de stem van de consument van buiten naar binnen voor efficiënter en effectiever toezicht. Wilte is gepromoveerd evolutiebioloog. Voor hij bij de AFM kwam werken, gaf hij les en werkte hij bij een zorgverzekeraar.

Contact bij dit artikel

AFM

Wilt u het laatste nieuws van de AFM ontvangen?

Schrijft u zich dan in voor onze nieuwsbrief, dan houden wij u op de hoogte.